Begrippenlijst Arbocatalogus
Acculaadruimte (of acculaadstation)
Plaats waar accu’s (van bijvoorbeeld een heftruck, handpallettruck of veegmachine) geladen en/of gewisseld worden.
Afblaas- en leegloopmogelijkheden
Voorzieningen waarmee restenergie (gasvormig of vloeibaar) kan worden afgevoerd uit een systeem.
Afschakelprocedure
Een geheel van werkafspraken waarmee het afschakelen van energiebronnen veilig kan worden uitgevoerd.
Arbeidsplaats
Werkplek in een fabriek of op kantoor, waar werknemers gezond en veilig moeten kunnen werken.
Atmosferische omstandigheden
Hiermee worden de karakteristieken van de gasomgeving in een besloten ruimte bedoeld. Het gaat hierbij om zaken zoals temperatuur, luchtdruk en samenstelling van de lucht.
Bedieningshandleiding
Een gedocumenteerde gebruikersinstructie voor een arbeidsmiddel zoals een heftruck.
Bedieningsmiddelen en -organen
Voorzieningen zoals panelen of consoles waarmee arbeidsmiddelen worden bediend.
Beeldschermwerk
Werkzaamheden die achter een (computer)monitor worden uitgevoerd.
Besloten ruimte
Dit is een gesloten of deels open omgeving met een al dan niet vernauwde toegang, die niet ontworpen is voor het verblijf van personen, en waar activiteiten plaatsvinden die risico’s met zich meebrengen op het gebied van veiligheid, gezondheid en welzijn.
Betreding
De gehele periode vanaf aanvang van de werkzaamheden in de besloten ruimte tot het moment dat de ruimte weer verlaten is.
Bevoegde medewerker
Een persoon is geautoriseerd om een machine of installatie d.m.v. LTT veilig te stellen zodat werkzaamheden kunnen worden uitgevoerd.
Bewegingsapparaat
De delen van het lichaam die voor de beweging dienen, zoals de botten, spieren en gewrichten.
C (Ceilingwaarde)
Deze aanduiding is toegepast bij stoffen waarvan de grenswaarde een ceilingwaarde of plafondwaarde is. Een dergelijke waarde geeft aan dat overschrijding van deze concentratie in alle gevallen moet worden voorkomen.
CAS-nummer
Om eenduidige identificatie te vergemakkelijken is bij elke stof het zogenoemde CAS-nummer opgenomen, dat wil zeggen het nummer waaronder de stof door de Chemical Abstract Service is geregistreerd.
Contractors
Medewerkers van externe bedrijven die, onder leiding van een externe partij, ingezet worden om bijvoorbeeld onderhoud of reparatiewerkzaamheden uit te voeren.
CE-regelgeving
De CE-markering is een soort productlabel (conformiteitsteken) dat aangeeft dat het product in kwestie volgens Europese specificaties is getest.
Conformiteitsverklaring
Een verklaring dat het arbeidsmiddel voldoet aan de Machinerichtlijn.
d(B)
Maat voor de geluiddruk, dit is de schommeling van de luchtdruk waardoor het trommelvlies in beweging wordt gebracht.
dB(A)
Het menselijk oor is minder gevoelig voor lage tonen dB(A) is de geluiddruk gemeten met een A-filter waardoor de waarde overeenkomt met de waarde die door het gehoororgaan wordt waargenomen.
Deskundig persoon
Een medewerker van een onafhankelijke keuringsinstantie, van een onderhoudsdienst van een leverancier of van de eigen technische dienst. Deskundigen moeten gekwalificeerd zijn om valbeschermingsvoorzieningen te mogen keuren en ze beschikken over voldoende kennis van materiaal, keuringsinstrument en -methode.
Dockshelter
Een voorziening bij een laadplaats voor vrachtwagens die zorgt voor afsluiting rond vrachtwagens, waardoor minder tocht in bedrijfsgebouwen ontstaat.
Dragen
Het handmatig verplaatsen van lasten over een grotere afstand dan twee meter (of twee stappen).
Duwen
Een krachtuitoefening met de handen van het lichaam af in voorwaartse richting.
Energiebronnen
Alle voorkomende vormen van energie(stromen) in een machine of installatie.
Ergocoach
Medewerker die ondersteunen bij de preventie en vermindering van fysieke belasting.
Ergonomie
De wetenschappelijke studie van de mens in relatie tot zijn (werk)omgeving. De term is afgeleid van de Griekse woorden ‘ergon’ (werk) en ‘nomos’ (wet) en moet ervoor zorgen dat de veiligheid en gezondheid van de werknemers verzekerd wordt.
Fysieke belasting
Door een werknemer in te nemen werkhouding, uit te voeren bewegingen of uit te oefenen krachten, onder meer bestaande uit het tillen, neerzetten, duwen, trekken, dragen of op een andere wijze verplaatsen of ondersteunen van een of meer lasten.
Gasmeting
De samenstelling van de lucht in een besloten ruimte kan worden beoordeeld door een meting te doen en de gemeten waarden te analyseren.
Goede fysieke en mentale conditie
Bij het werken met verhoogd risico is het belangrijk dat iemand ‘goed in zijn vel’ zit. Als er sprake is van lichamelijke klachten of als iemand met zware problemen rondloopt, dan kan dit een extra risicofactor voor het werken in een besloten ruimte opleveren. Klasse A en B Besloten ruimten kunnen op basis van risico’s ingedeeld worden in een categorie met een beperkte set maatregelen (A) en een categorie waarvoor een set ‘zware’ maatregelen geldt (b).
GRF
Geluidreductiefactor, een rekenmethode waarmee de kosteneffectiviteit van een geluidmaatregel berekend kan worden.
H (Huidopname)
Stoffen die relatief gemakkelijk door de huid kunnen worden opgenomen, hetgeen een substantiële bijdrage kan betekenen aan de totale inwendige blootstelling, hebben in de lijst een H-aanduiding. Bij deze stoffen moeten naast maatregelen tegen inademing ook adequate maatregelen ter voorkoming van huidcontact worden genomen.
Humidex
De humidex is een index die de gevoelstemperatuur weergeeft voor verschillende combinaties van luchttemperatuur en relatieve vochtigheid.
Inschakelbeperkingen
Maatregelen waarmee voorkomen wordt dat een machine of installatie geactiveerd wordt.
ISO
Internationale Organisatie voor Standaardisatie.
KANS/RSI
Klachten aan Arm, Nek en/of Schouder (KANS) of RSI (Repetitive Strain Injuries), maar ook pijnklachten aan bijvoorbeeld onderrug en benen kunnen ontstaan door een verkeerde werkhouding. KANS (of RSI) is een aandoening die tot uiting kan komen in pijnklachten aan bijvoorbeeld nek, armen, polsen of handen.
Lockout
Lockout houdt in dat de bereikte nulenergiestatus wordt vergrendeld. Vanuit de LTT-methode wordt voor borging een hangslot aanbevolen, maar dit kan ook met een alternatief, waarbij een gelijkwaardig beschermingsniveau wordt gerealiseerd.
Lockout Tagout Tryout (LTT)
LTT is een werkmethode waarmee de risico’s van (rest)energie in installaties onder alle omstandigheden worden beheerst. Werkzaamheden aan installaties kunnen alleen starten, nadat stapsgewijs een zogenaamde nulenergie status bereikt en gecontroleerd (‘try’ = probeer) is. Deze status blijft door het gebruik van ‘lock’ (vergrendeling) en ‘tag’ (veiligheidskaart) geborgd en zichtbaar totdat de werkzaamheden zijn afgerond en de installatie weer stapsgewijs wordt vrijgegeven voor inbedrijfstelling.
Mangatwacht
Bij een betreding van een besloten ruimte wordt een observeerder aangesteld die bij de toegang van de ruimte een aantal specifieke taken toebedeeld krijgt.
Multibeugel
Een multibeugel is een hulpmiddel waarmee meerdere sloten op een afsluitpunt geplaatst kunnen worden. Hiermee wordt zekergesteld dat het afsluitpunt pas vrijgegeven wordt als de laatste persoon zijn slot heeft verwijderd.
NEN-EN
in NEderland geldende Norm die binnen Europa is geharmoniseerd (lees: geaccepteerd) is.
NEN-EN-ISO
Zie NEN-EN, maar dan overgenomen van een wereldwijde norm.
Nulenergiestatus
Dit is een situatie waarin bij een machine of installatie alle vormen van energie op een verantwoorde wijze geïsoleerd, geblokkeerd en/of afgevoerd zijn.
Omkantelbescherming
Beschermingsmiddelen die voorkomen dat de bestuurder van een heftruck onder een kantelende heftruck kan komen.
Opgeleid (voor gasmetingen)
Gasmetingen mogen alleen gedaan worden door medewerkers die hiervoor een specifieke instructie en/of opleiding hebben gevolgd.
PMO
Periodiek Medisch Onderzoek.
Reddingsgordel (harnas)
Een hulpmiddel dat het mogelijk maakt om een medewerker rechtstandig aan een veiligheidsoog te kunnen takelen. Bij betreding van een besloten ruimte is een reddingsgordel met reddingslijn verplicht.
Repeterend werk
Er is sprake van repeterend werk, als dezelfde bewegingen met de armen, handen of vingers steeds worden herhaald.
Respirabel/inhaleerbaar stof
Voor stoffen die ook als deeltjes/aërosolen kunnen voorkomen geldt dat de grenswaarde betrekking heeft op de deeltjes bemonsterd als inhaleerbaar stof, tenzij anders vermeld. Voor nadere definiëring van inhaleerbaar en respirabel stof en meetaspecten hiervan wordt verwezen naar NEN-norm NEN-EN 481:1994 Werkplekatmosfeer. Definitie van de deeltjesgrootteverdeling voor het meten van in de lucht zwevende deeltjes.
Respirabele vezels
Respirabele vezels worden als volgt gedefinieerd: vezels die langer zijn dan 5 micrometer, met een diameter kleiner dan 3 micrometer en die een lengte/breedteverhouding hebben van meer dan 3/1. Voor minerale wolvezels geldt nog het extra criterium dat de vezels korter moeten zijn dan 200 micrometer.
Restenergie
Sommige vormen van energie zijn ook na het afsluiten van de bron nog aanwezig in een installatie, bijvoorbeeld perslucht.
RI&E
Risico-inventarisatie en evaluatie.
Rollenklem
Een uitrustingsstuk dat op een heftruck gemonteerd kan worden om rollen veilig te vervoeren.
Staand werk
Een statische houding tijdens het uitvoeren van werkzaamheden waarbij gedurende langere tijd hooguit met één voet één stap wordt gezet.
Tagout
Tagout is het gebruik van een veiligheidskaart om de nulenergie status van een machine- of installatiedeel aan te geven.
TGG
Tijdgewogen gemiddelde. Voor een aantal stoffen is naast de maximale aanvaarde concentratie bij een blootstellingduur tot 8 uur per dag tevens een grenswaarde vastgesteld voor een kortdurende blootstelling van ten hoogste 15 minuten.
Tilgewicht
Het aantal kilo’s dat in een bepaalde situatie door een medewerker getild wordt.
Tillen
Het handmatig verplaatsen van lasten over een kleine afstand, van minder dan twee meter (of twee stappen).
Toezichthouder
Deze persoon is aangesteld om toezicht te houden op correcte uitvoering van alle maatregelen die voor werkzaamheden in een besloten afgesproken zijn.
Trekken
Een krachtuitoefening met de handen naar het lichaam toe.
Tryout
Met de stap tryout (testen, verifiëren) wordt gecontroleerd of de veiligstelling tot het gewenst resultaat geleid heeft.
Valgevaar
De risico’s die verband houden met het vallen van mensen en materialen waardoor verwondingen en/of schade kan ontstaan.
Valhoogte
De hoogte tussen de grond en de voetzool van de persoon.
Verkeersplan
Een gedocumenteerd plan waarin de optimalisatie van interne verkeersstromen geregeld wordt.
Voortijdig inschakelen
Het activeren van een energiebron voordat de machine of installatie vrijgegeven is voor gebruik.
WBGT-index
De WBGT-index (wet bulb globe temperature) wordt beschouwd als een indicator waarmee klimaatproblemen worden gesignaleerd.
Werken op hoogte
Betekent dat iemand zich op een valhoogte van meer dan 2,5 meter bevindt. Bij werkzaamheden op een plat dak gelden werkzaamheden binnen 4 meter van de dakrand of een lichtkoepel als ‘werken op hoogte’.
Werkhoogte
De hoogte waarop de handen zich bevinden (de hoogte waarop de werkzaamheden uitgevoerd worden).
Werkhouding
De (fysieke) houding tijdens het werken.